Trước đông đảo các nhà khoa học và chuyên gia, ông Nguyễn Ngọc Khôi - Chủ tịch Tập đoàn thương mại Hà Nội KAT (người đã có kinh nghiệm 20 năm nuôi và nghiên cứu về rùa) đưa ra những bức ảnh được phóng to để làm chứng cho khẳng định của mình: trong lòng hồ Hoàn Kiếm có tới 2 cụ rùa, một cụ có cái đầu màu vàng và một cụ khác già hơn có chiếc đầu mầu xanh nâu.
“Với kinh nghiệm nhiều năm nuôi rùa tôi biết khi rùa cỡ lớn di chuyển thường để lại các vệt tăm bong bóng hơi nước chạy dài trên mặt ao hồ. Thực tế, chiều 30 Tết vừa qua, khi đi thuyền khảo sát trực tiếp trên hồ cùng với PGS Hà Đình Đức và một cán bộ của UBND TP Hà Nội tôi và mọi người đều nhìn thấy 2 vệt tăm rùa sủi nước chạy dài song song trên mặt hồ. Ảnh đã chụp lại rõ ràng và đây là cơ sở để khẳng định là vệt tăm của 2 cụ rùa đang sống trong hồ”.
Ông Khôi đưa ra ảnh chụp làm bằng chứng cho nhận định có 2 cụ Rùa ở hồ Hoàn Kiếm. (Ảnh: TT)
TS Đặng Gia Tùng, Giám đốc vườn thú Hà Nội - người đã gắn bó với Hà Hội hơn 30 năm nay cũng cho biết, từ rất nhiều năm trước ông cũng nhìn thấy lưng của 2 cá thể rùa nổi trên mặt nước hồ Hoàn Kiếm. Tuy nhiên, thời gian gần đây thì sự việc này không còn quan sát được nữa.
Tuy nhiên nhà báo Hà Hồng- Phó ban Khoa giáo, báo Nhân Dân, người cũng đã bỏ nhiều chục năm gắn bó, quan sát hồ Hoàn Kiếm lại cho rằng hình ảnh hai vệt tăm mà ông Khôi đưa ra không phải là cơ sở để có thể khẳng định là của hai cụ Rùa Hoàn Kiếm. “Đúng là khi rùa và ba ba bơi sẽ để lại trên mặt nước những vệt tăm sủi bọt. Tuy nhiên những vệt tăm dài và nhỏ như trong ảnh chụp chỉ là dấu hiệu của những loại rùa, ba ba nhỏ cùng tồn tại trong hồ chứ không phải dấu vết của cụ Rùa. Bởi thân hình cụ rất to lớn, nên không thể di chuyển nhanh để tạo ra những dải tăm dài liên tục như trong ảnh chụp của ông Khôi. Hơn thế, sau hàng chục năm quan sát cụ Rùa nổi, tôi khẳng định những bóng nuớc mà cụ để lại thường thưa thớt, lại to và lâu tan. Về vấn đề hiện hồ Hoàn Kiếm có 1 hay 2 cụ Rùa tôi vẫn đang tiếp tục tìm thêm tư liệu. Tuy nhiên, cũng có đã có báo cáo từ đội an ninh hồ cho thấy có sự xuất hiện của 2 cụ Rùa nổi cùng lúc ở hai vị trí khác nhau…"
Dù vậy, rất nhiều nhà khoa học trong đó có PGS Hà Đình Đức tiếp tục khẳng định, hồ Hoàn Kiếm chỉ còn sót lại một cá thể rùa qúy hiếm trên thế giới.
PGS Hà Đình Đức và nhiều chuyên gia khác khẳng định chỉ có một cá thể rùa Hoàn Kiếm. (Ảnh: H.Hồng)
Trong khi thực hư chuyện cụ Rùa Hoàn Kiếm có bạn đồng niên vẫn chưa được làm rõ thì sự việc cụ Rùa bị bệnh nặng đang khiến dự luận đặc biệt quan tâm lo lắng. Những vết thương nghiêm trọng xuất hiện ở phần cổ, chân và mai của cụ khiến nhiều chuyên gia rất lo ngại. Nếu không được chữa trị sớm, những vết lở loét có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ của Rùa.
Cùng với phương án chữa bệnh cho cụ Rùa Hoàn Kiếm, ông McCormark, điều phối viên Chương trình Bảo tồn rùa châu Á khẳng định Rùa Hoàn Kiếm đã được ghi nhận là loài khác biệt, duy nhất và cực kỳ quan trọng. Hiện trên thế giới chỉ còn ghi nhận 4 cá thể. Trong đó, Việt Nam hiện tồn tại 2 cá thể, một sống tại Hồ Hoàn Kiếm và cá thể kia đang sống ở hồ Đồng Mô. Còn lại hai cá thể khác đã được tìm thấy ở Trung Quốc đã được ghép đôi cho sinh sản (ở vườn thú Trường Sa, tỉnh Hồ Nam) năm 2008, nhưng đến nay vẫn chưa thành công.
“Ngoài việc khẩn cấp chữa bệnh cho cá thể rùa quý hiếm đang sống ở hồ Hoàn Kiếm với sự giúp đỡ của các chuyên gia có kinh nghiệm trên thế giới, cơ quan chức năng cũng nên cân nhắc chương trình phối hợp bảo tồn rùa loài rùa Hoàn Kiếm bằng cách để cá thể đực đã tìm thấy ở Đồng Mô (được xác định giới tính năm 2008) phối hợp với cá thể cái ở Trung Quốc tạo ra con mới. Điều này sẽ mở ra hy vọng cuối cùng trước nguy cơ tuyệt chủng của loại rùa này”, ông McCormark nói.
P. Thanh