- Ông Lê Ngọc Minh: Phim Lý Công Uẩn - Đường tới thành Thăng Long thực hiện ở Trung Quốc nên đúng là có rất nhiều cảnh, đặc biệt là đại cảnh, mang yếu tố Trung Quốc. Phim cũng có nhiều cảnh đánh nhau khốc liệt, những câu thoại không phù hợp với người Việt. Khi xem phim, Hội đồng Duyệt phim đã thống nhất là không thể phổ biến trong dịp đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội vì bối cảnh Hoa Lư, Thăng Long quay ở nước ngoài sẽ gây phản cảm trong nhân dân. Chúng tôi đã họp 3 lần, yêu cầu cắt gọt tối đa những cảnh phim mang nặng yếu tố nước ngoài, gây hiểu lầm cho người xem, không trung thực với lịch sử. Tuy nhiên, phải nói thẳng là nếu cắt hết thì không cắt được vì phim quay ở nước ngoài, dùng bối cảnh nước ngoài, nhà sản xuất đã khắc phục cơ bản ở các đại cảnh. Với những cảnh máu me kinh hoàng, chúng tôi đã yêu cầu nhà sản xuất cắt bỏ.

Hội đồng Duyệt phim cũng đã yêu cầu nhà sản xuất phải làm sao cho thuần Việt nhất, những gì lộ ra là của nước ngoài phải hạn chế. Những câu thoại nào không trung thực với lịch sử thì phải bỏ hết và họ đã bỏ, ví dụ như trận đánh trên núi Chu Tước, thiền sư Vạn Hạnh khuyên tướng Lê Hoàn: “Con ra trận, chớ sát sinh nhiều”. Lời răn này trong Phật giáo là đúng, nhưng chiến tranh thì làm sao tránh khỏi gươm đao máu đổ. Đại loại những câu nhạy cảm như thế đã bị loại bỏ. Những từ không thuần Việt như “khởi bẩm”, “tại hạ”, “nô tài” cũng đã sửa. Còn lại những gì không minh định được, thôi hãy coi như đó là sự giao thoa về văn hóa, dù mình không khuyến khích điều này như việc người phụ nữ Việt Nam xưa thường mặc váy nhưng trong phim có những nhân vật phụ mặc quần...

Chúng tôi cho rằng phim không sai phạm về tinh thần lịch sử, có tinh thần nhân văn, nếu xét dưới dạng phim dã sử thì có thể phát sóng được.

- Về nhân vật Dương Vân Nga, trong chính sử chỉ nói về bà có ba đoạn ngắn. Điểm quan trọng nhất của nhân vật này là bà đã trao lại vương quyền cho Lê Hoàn vào đúng lúc nước sôi lửa bỏng, bộ phim đã thể hiện được. Với nhân vật này, Hội đồng Duyệt phim đã thảo luận rất kỹ, nhưng cuối cùng cũng thống nhất với nhau, điều lớn nhất là trao vương miện cho ông Lê Hoàn, bà đã làm được, còn đời tư thì có thể châm chước. Đời tư sử không chép, vậy cũng nên dành một khoảng nào đó cho người ta sáng tạo, còn sự sáng tạo này có được chấp nhận hay không thì phải chờ khán giả. Thực ra, trong văn học, nghệ thuật, các tác giả có thể sáng tác theo quan điểm của mình. Trong phim này, các nhà làm phim muốn thể hiện tinh thần của người phụ nữ, vì không muốn thất tiết mà định tự tử, đó là quyền của người làm phim.

Về nhân vật Lê Hoàn, thực ra, để nói về một nhân vật anh hùng dân tộc như mình mong muốn thì phim làm cũng chưa tới, nhưng đẩy ông Lê Hoàn từ một ông vua được kính trọng sang thái cực khác thì không phải. Một ông vua cũng có những giây phút đời thường, cũng có những lúc quyết liệt, có lúc buồn đau, sung sướng. Theo tôi, hãy để công chúng luận bàn.

Phải khẳng định không phải Hội đồng Duyệt phim ủng hộ tuyệt đối với phim này. Nhưng trong phong trào xã hội hóa, một phim dã sử, cổ trang cũng đáng được ghi nhận. Phim không phạm vào những điều cấm, không quá sai lệch lịch sử, không thóa mạ danh nhân.

- Có những phim trung thực với lịch sử, có phim theo tinh thần lịch sử, có phim dã sử, thậm chí có những phim phản biện lịch sử.

- Phim làm theo tinh thần lịch sử. 19 tập phim này không thể coi là phim lịch sử, gọi là dã sử cũng được. 

- Chốt lại, phim không phạm vào những điều cấm. Vậy nên trong văn bản gửi Đài Truyền hình Việt Nam, chúng tôi cho rằng đây là bộ phim có thể phát được, nhưng phát sóng phim vào thời điểm nào là tùy đài và phải hạn chế những cảnh bạo lực. Là cơ quan quản lý Nhà nước, chúng tôi phải có trách nhiệm nhắc nhở như vậy, nhưng quyết thế nào là tùy đài. Luật đã ghi  rõ giám đốc đài chịu trách nhiệm về việc phát sóng bộ phim. Phải nói thêm rằng đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội là một thời điểm nhạy cảm nên Hội đồng Duyệt phim Quốc gia mới duyệt phim này chứ thời điểm khác thì lãnh đạo đài phải chịu trách nhiệm, chúng tôi làm sao có thể duyệt được tất cả các phim phát trên sóng truyền hình.

- Thực lòng mà nói, nếu không phải duyệt bộ phim này là tốt nhất. Nhưng là cơ quan quản lý Nhà nước, việc đến tay thì phải làm. Luật Điện ảnh khuyến khích việc xã hội hóa, mình cũng nên động viên họ. Còn hay dở thế nào thì để khán giả quyết định. Nếu phim hay, khán giả sẽ đón nhận, còn nếu ngược lại, biết đâu sau vài tập, Đài Truyền hình Việt Nam sẽ dừng như những phim khác.

 

Ý kiến bạn đọc Hãy tôn trọng lịch sử, văn hóa dân tộc LTS: Sau khi Báo Người Lao Động số ra ngày 6-6, đăng bài “Lý Công Uẩn - Đường tới thành Thăng Long: Vẫn là phim Trung Quốc... nói tiếng Việt!”, tòa soạn đã nhận được rất nhiều ý kiến phản đối của độc giả về nội dung bộ phim và quyết định cho phát sóng trên VTV. Dưới đây là một số ý kiến tiêu biểu “Dân tộc ta, nhân dân ta đã rất tự hào về lịch sử chống ngoại xâm hào hùng của dân tộc Việt Nam, nếu những gì mà bộ phim thể hiện theo như lời của GS Lê Văn Lan thì đúng là xuyên tạc lịch sử, hạ thấp lòng tự hào, tự tôn dân tộc”. CaoTung   “Nếu sự thật đúng như GS Lan nói, chúng ta cần cấm hẳn bộ phim này không những trên sóng truyền hình mà trên cả các phương tiện khác. Đây cũng là bài học cần thiết cho những người làm văn hóa, hãy biết tôn trọng lịch sử và văn hóa của đất nước ta”. Hà HN   “Phim lịch sử Việt Nam mà đi mướn Trung Quốc làm thì làm sao ra cái hồn Việt Nam được. Cái gì cũng đều có thể đặt hàng được nếu có kinh phí nhưng riêng về văn hóa thì phải chính con người Việt Nam làm thôi”.   LTD “Một bộ phim đã không đủ chất lượng, nội dung sai lệch lịch sử; cảnh trí, phục trang, diễn viên phụ, diễn viên quần chúng người Trung Quốc sao lại cho phát sóng trên đài truyền hình quốc gia? Một bộ phim như vậy không thể cố chiếu lấy được. Tôi đề nghị Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Đài Truyền hình Việt Nam xem xét lại chuyện này. Chưa kể trong thời điểm này, càng không thể đơn giản đem chiếu cho người Việt Nam xem được”.   Trịnh Minh Anh “Cần phải xem vì sao Đài Truyền hình Việt Nam lại lên lịch phát sóng bộ phim “Trung Quốc hóa” này? Ai ra quyết định, nhằm mục đích gì? Là người xem, chúng tôi kiên quyết phản đối, nhất định sẽ tẩy chay không xem phim này”. Minh Ngọc “Hy vọng bộ phim này không vì lý do đã lỡ làm và quá tốn kém kinh phí rồi lại chạy chọt để được công chiếu, thu hồi vốn. Người Việt Nam phải có lòng tự tôn dân tộc. Đã làm phim về đề tài lịch sử thì phải đúng, không được bóp méo hay xuyên tạc. Đài truyền hình quốc gia mà công chiếu bộ phim này thì hệ thống giáo dục trong nhà trường về môn lịch sử Việt Nam sẽ như thế nào đây?”. Đặng Sơn “Nếu những nhà làm phim, những người có trách nhiệm liên quan còn lòng tự tôn của dân tộc Việt thì không thể cho phát sóng bộ phim này. Và tốt nhất là không bao giờ phát sóng nó nữa. Tiền cũng quan trọng nhưng lịch sử, văn hóa, lòng tự tôn của một dân tộc còn quan trọng hơn rất nhiều”.   Vũ Viết Tuân “Có hai cách lý giải: Một là, đây là phim “lỡ làm” thôi cho chiếu giống như cách giải quyết đối với các loại “lỡ” trước đây; hai là, xem lại tư cách của những người làm phim có khách quan, vô tư?”.   Thanh Thư “Theo tôi, VTV3 không nên chiếu bộ phim này vì với những sai sót nghiêm trọng về nội dung, phục trang và cách diễn xuất giống với các phim Trung Quốc, nếu công chiếu sẽ phản tác dụng, tôi và gia đình tôi sẽ không xem phim này, đặc biệt là với các con cháu tôi. Tôi không hiểu vì sao và vì cái gì mà phải “cố đấm ăn xôi” để chiếu phim này?”.   Phạm Sĩ Hùng