‘Hồ Gươm có mấy cụ rùa, thực tế đã sáng tỏ’

Trong suốt thời gian chữa trị rùa Hồ Gươm, người ta không thấy một "tăm hơi" của "một cụ rùa khác" ở Hồ Gươm. Liệu đó có là dấu hiệu để kết thúc cuộc tranh cãi nhiều năm về số lượng cụ rùa? Chúng tôi có cuộc phỏng vấn PGS.TS Hà Đình Đức về điều này.

Sau một thời gian, có thể nói là chịu "búa rìu dư luận" khi khăng khăng rằng Hồ Gươm chỉ có một cụ rùa, liệu đến nay ông đã có đủ bằng chứng thể khẳng định về số lượng rùa Hồ Gươm?

Từ trước đến giờ, tôi luôn khẳng định và bảo lưu ý kiến của mình là hiện tại Hồ Gươm chỉ có duy nhất một cụ rùa, chính là cụ được đưa lên chữa trị và mới trở lại hồ.

Vậy tại sao lại có một số báo đã dẫn lời phỏng vấn ông Nguyễn Ngọc Khôi, TGĐ Tập đoàn KAT, đội trưởng đội lai dẫn rùa, nói rằng: Ngày 5/4, PGS.TS Hà Đình Đức đã thừa nhận Hồ Gươm có hai cá thể rùa và một cụ chưa nổi đầu lên bao giờ và "lời nói của ông Đức đã được phóng viên ghi âm lại"?

Sự việc là thế này, có một số nhà tâm linh gọi điện cho tôi, bảo Hồ Gươm có hai cụ rùa, một cụ chưa từng nổi bao giờ. Trong một lần ngồi uống bia với ông Khôi giám đốc KAT, tôi có kể lại chuyện này. Thế là ông Khôi lên báo tuyên bố luôn là tôi đã thừa nhận Hồ Gươm có hai cụ rùa và nói đã có phóng viên ghi âm được. Thông tin ông Khôi nói với báo chí là hoàn toàn không đúng sự thật. Tôi xin hỏi phóng viên nào ghi âm được lời khẳng định của tôi như ông Khôi nói thì đưa ngay bằng chứng ra.

PGS, TS Hà Đình Đức: "Tôi luôn khẳng định hồ Gươm chỉ có một cụ rùa". (Ảnh: B. Mạnh)

Vậy căn cứ nào để nhiều người vẫn khẳng định hiện tại Hồ Gươm có nhiều hơn một cụ rùa? Một số người như ông Lưu Đức Ngò đã tranh cãi rất gay gắt với ông trong thời gian gần đây về vấn đề này.

Thực ra thì ông Ngò đã đưa ra những tranh cãi về việc Hồ Gươm có mấy cụ rùa từ năm 2003. Nhưng sau đó không có căn cứ thuyết phục nào để chứng minh nên ông ta không lên tiếng nữa. Nhưng từ đầu năm nay, nhân việc đưa cụ rùa lên chữa trị, ông Ngò và một số người khác lại khơi chuyện này.

Một số báo phỏng vấn các cụ cao tuổi quanh Hồ Gươm là có mấy cụ rùa. Các cụ trả lời mỗi người một ý, người thì nói có hai cụ rùa, người thì nói có nhiều hơn. Nói chung là các cụ trả lời rất ngẫu hứng và không có căn cứ khoa học. Nhưng một số báo lại lấy những lời của các cụ đó làm cơ sở để đưa ra ý kiến, gây nên những thông tin rối loạn và không chính xác về việc Hồ Gươm có mấy cụ rùa.

Hình như giữa ông và ông Ngò vẫn còn nhiều khúc mắc, không phải là đã vui vẻ bắt tay hòa giải như các thông tin đã công bố trước đây?

Trong một lần trả lời báo chí về chuyện ông Ngò tuyên bố có 5 cụ rùa, tôi có nói “đó là chuyện tào lao”. Ông Ngò cho rằng nói như vậy là xúc phạm danh dự ông ấy, nên ông ấy định kiện tôi một lần nữa. Nói như vậy là vì trước đây ông ấy đã từng kiện tôi, do khi trả lời trên báo Giáo dục & Thời đại, tôi đã nói ông ta “tuyên bố ba lăng nhăng”.

Về vụ kiện lần trước, thẩm phán Đỗ Thị Hồng Hạnh đã tiến hành hòa giải. Tôi và ông Ngò đã đồng ý hòa giải và vui vẻ bắt tay nhau cùng chụp ảnh kỷ niệm. Ông Ngò ngồi viết đơn xin rút đơn khởi kiện và xin tôi chữ ký. Tôi tin chỉ là nội dung xin rút đơn khởi kiện nên chủ quan không xem lại. Không ngờ ông Ngò đã gài vào câu “tôi chấp nhận lời xin lỗi của ông Đức” rồi đem đến các toà báo "rêu rao" là tôi phải xin lỗi ông ấy!

Bức ảnh hai đường sủi tăm khiến nhiều người suy đoán Hồ Gươm có ít nhất hai cụ rùa. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng đây chỉ là đường tăm từ hai... lỗ mũi của cụ rùa duy nhất

Cảm giác của ông thế nào khi đã có những ý kiến rất gay gắt, thậm chí là xúc phạm nhằm vào ông?

Quan điểm của tôi thế này, với những ý kiến vô căn cứ thì nói thẳng là tôi không thèm chấp. Nhưng với những nhà báo, cơ quan báo chí đăng những bài viết sai lệch, không chính xác, có ý xỏ xiên, xúc phạm tôi, thậm chí có những bài xúc phạm cả nền khoa học Việt Nam, thì tôi kiên quyết đấu tranh đến cùng, yêu cầu họ phải đính chính thông tin và xin lỗi chính thức, đàng hoàng.

Thời gian gần đây, những người từng tranh cãi với ông có còn ý kiến hay liên hệ gì với ông nữa không?

Những người đó bây giờ còn ý kiến được gì nữa. Không chỉ còn là ý kiến của cá nhân tôi mà cho đến giờ, thực tế đã chứng minh một cách thuyết phục và khẳng định rằng: hiện tại, Hồ Gươm chỉ có duy nhất một cụ rùa. Trong suốt hơn 3 tháng đưa cụ rùa vào bể chữa trị, không thấy cụ rùa thứ 2, thứ 3… nào xuất hiện ngoài hồ nữa. Ở Hồ Gươm lúc nào cũng có nhiều người túc trực, nếu có cụ rùa nào nữa xuất hiện thì chắc chắn sẽ phát hiện được ngay. Tôi nghĩ thực tế đã làm sáng tỏ câu hỏi Hồ Gươm có bao nhiêu cụ rùa.

Xin ông cho biết hướng chăm sóc, bảo vệ và nghiên cứu rùa Hồ Gươm trong thời gian tới?

Tuy cụ rùa đã hoàn toàn khỏe mạnh và trở lại hồ, nhưng thời gian tới vẫn cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ, cẩn thận tình trạng và hoạt động của cụ để kịp thời phát hiện ra những biểu hiện bất thường, những tác động không tốt tới cụ. Việc cải tạo và cải thiện môi trường sống của cụ sẽ phải tiếp tục làm tốt hơn nữa. Một việc vô cùng quan trọng cần phải làm ngay là tìm hậu duệ cho cụ rùa để huyền thoại Hồ Gươm sống mãi với Thủ đô, với dân tộc. Bản thân tôi sẽ tiếp tục những công việc gắn bó với cụ rùa như tôi đã làm suốt nhiều năm qua.