Theo ghi nhận, các khu rừng nguyên sinh tại các điểm Khe Đầy, khe Ông Lợi, Bãi Đậu (thuộc địa phận quản lý của Ban quản lý dự án rừng đầu nguồn huyện Hương Thủy; Hạt kiểm lâm huyện Hương Thủy) và khu vực rừng Cha Lôi, dốc Bồ Câu, Bình Điền (thuộc địa phận quản lý của hạt kiểm lâm Hương Trà) đang bị tàn phá một cách nghiêm trọng.

Tàn phá rừng nguyên sinh

Theo chân một một người dân bản địa tên An, chúng tôi được đưa vào khu rừng Khe Đầy, khe Ông Lợi. Tại đây, rừng nguyên sinh đang bị tàn phá không thương tiếc, đa số các cây ươi có quả đều có thâm niên gần mấy chục năm. An cho biết, số ươi này sau khi hái về được đem bán cho Trung Quốc để làm thuốc chữa bệnh. Tại khu vực rừng Cha Lôi, cảnh tượng đốn hạ rừng để lấy quả ươi diễn ra càng trắng trợn hơn. Cả người dân và lâm tặc cùng dựng lều sát bên sườn núi để đốn ươi lấy quả, quang cảnh người hái, người đốn diễn ra hết sức rầm rộ. Chị Thủy, một buôn lái cho biết: “Mấy hôm nay ươi bắt đầu hạ giá, nhưng mỗi ngày tôi cũng thu mua được khoảng 1,5- 2 tấn, nếu “lọt” qua các cơ quan chức năng như kiểm lâm, công an thì cũng kiếm vài chục triệu đồng mỗi ngày”.

Hàng trăm cây gỗ ươi cổ thụ bị đốn hạ không thương tiếc

Càng vào sâu, chúng tôi càng thấy hàng trăm cây ươi cổ thụ có tuổi đời gần 100 năm đã bị đốn hạ nằm la liệt khắp rừng. Những người hái ươi cho hay, bình quân một cây ươi cho số lượng hạt là khoảng 30- 40kg hạt (giá từ 150.000 đến 200.000 đồng một kg). Bình quân mỗi cây ươi cổ thụ bị đốn hạ thì người dân thu được từ 5- 6 triệu đồng. Hiện có hàng chục đội với cả hàng trăm người vào rừng đốn cây để lấy quả, số lượng hạt đã bán ước tính hơn 500 tấn. “Mỗi ngày tôi kiếm từ 7- 10 triệu đồng, tùy theo ngày gặp cây có trái nhiều.  Chỉ cần hạ một cây ươi sai quả, thu chừng vài chục kg là đã có tiền triệu nên ở đây họ cứ thế tranh nhau tìm hạ. Nếu may mắn một chuyến đi 3-4 ngày mỗi người có thể kiếm được hàng trăm triệu đồng”, Thân- một thanh niên chuyên hạ ươi, cho biết.

Không dám bắt vì…sợ dân kiện

Ông Nguyễn Cửu Sinh, cán bộ trạm Khe Đầy, thuộc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hương Thủy, nói: “Dân hay gùi ươi đi tắt, tôi rình mấy lần nhưng cũng không bắt được. Việc kiểm soát rất khó”.

Hạt ươi được lái buôn thu gom về chuẩn bị đem đi bán

Trong khi dân tàn phá rừng, ồ ạt vận chuyển hạt ươi về xuôi, thì lực lượng kiểm lâm lại… không dám bắt vì sợ dân kiện (?). Ông Tống Phước An, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Hương Trà, phân trần: “Biết là dân vô rừng chặt cây để lấy trái ươi, nhưng rất khó bắt. Bởi ươi không nằm trong Nghị định 99 của Chính phủ về xử phạt, tịch thu vi phạm hành chính nên không dám bắt, bắt sợ dân kiện. Vì ai biết ươi đó là ươi bay (ươi lượm) hay phá rừng mà có. Tôi biết có phá rừng hái ươi, đôi khi thấy chở về cả 5 tấn, nhưng bắt rất khó, tịch thu cũng không được. Hiện nay, dân gùi hạt ươi ra là không bắt được”.