Chiều ngày 6/10, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội Nguyễn Hoàng Linh trao đổi với phóng viên Dân trí xung quanh những “vấn nạn” của xe buýt hiện nay cũng như năng lực của phương tiện này trong tương lai.
Thưa ông, nói đến xe buýt, những người sử dụng phương tiện này có thể “bật” ra hàng loạt vấn đề như: chậm giờ, bỏ bến, chen chúc trên xe, lái xe và phụ xe ứng xử thiếu văn minh, nạn trộm cắp tại các bến xe và cả trên xe… Ở góc độ quản lý, ông có ý kiến gì về những đánh giá trên?
Đúng là người dân có ý kiến về những vấn đề nêu trên. Về việc xe buýt quá đông, tôi cho rằng, người dùng phương tiện công cộng phải chấp nhận việc này, vì ngay cả ở các nước tiên tiến họ cũng cùng chung thực trạng như nước ta.
Còn việc xe buýt chậm giờ có nhiều nguyên nhân, thứ nhất đó là hệ thống hạ tầng của chúng ta chưa tốt, trong khi đó phương tiện cá nhân quá lớn, quá tải đối với hệ thống hạ tầng giao thông vì vậy xe buýt bị ảnh hưởng rất nhiều.
Việc người dân phản ảnh về lái phụ xe trên các tuyến xe buýt thì việc này chúng tôi đã có nhiều lần chấn chỉnh các doanh nghiệp hoạt động xe buýt. Chúng tôi nhiều lần đề nghị các doanh nghiệp xử lý kỷ luật lái, phụ xe buýt.
Nhịp sống "bon chen" trên xe buýt (Ảnh: Việt Hưng)
Phía quản lý nhà nước chúng tôi tổ chức các lớp tập huấn về văn minh xe buýt, thái độ lái xe… , nhưng lực lượng phụ xe và lái xe trên toàn thành phố đến vài nghìn người, chúng ta không thể đòi hỏi mọi thứ hoàn chỉnh ngay. Thực tế, qua một thời gian, phàn nàn của người dân đã giảm hơn.
Vấn đề phức tạp nhất hiện nay là tình trạng trộm cắp trên xe buýt. Chúng tôi đã phối hợp với Công an Thành phố lập nhiều kế hoạch, phương án để xóa bỏ tình trạng đó. Tuy nhiên, chế tài xử lý không đủ mạnh để răn đe nên trộm cắp vẫn xảy ra. Chúng tôi đang kiến nghị để có thể xử lý mạnh hơn với đối tượng tội phạm này.
Ông có đề cập đến việc xử lý các lái xe, phụ xe có thái độ chưa đúng mực và lâu nay, ngành giao thông cũng đã nói nhiều về việc này, nhưng ông có thể đưa ra con số cụ thể?
Tôi được biết Tổng công ty vận tải Hà Nội và các doanh nghiệp hoạt động xe buýt đã cho thôi việc rất nhiều lái và phụ xe vi phạm quy định. Con số tôi không nắm cụ thể, nhưng có thể đến đến hàng trăm người.
Rất nhiều biện pháp đã được ngành giao thông vận tải thực hiện, nhưng người dân vẫn không ngừng phàn nàn về chất lượng dịch vụ xe buýt. Ông lý giải vấn đề này như thế nào?
Thực ra, để thỏa mãn những đòi hỏi ngày càng cao của người dân thì phải đầu tư một cách đồng bộ. Như việc xe buýt đi chậm, không đúng giờ là do tắc đường, do tổ chức giao thông. Nhưng những việc đó không được giải quyết ngay dẫn đến việc tích lũy bức xúc trong dân dẫn đến cái nhìn không thiện cảm thường trực.
Ông Nguyễn Hoàng Linh: Người dân cho điểm 4 vì họ cộng thêm phần bức xúc vào thang điểm
Nếu chấm điểm trên thang 10, ông chấm cho xe buýt hiện nay bao nhiêu điểm?
Nếu lấy điểm trên thang 10, mà không nhìn nhận sự cố gắng của doanh nghiệp thì chất lượng phục vụ của xe buýt chỉ được 6 điểm. Còn nếu nhìn nhận sự cố gắng của doanh nghiệp, nhưng do những yếu tố khách quan đem lại dẫn đến những cố gắng của họ không đạt mục tiêu đề ra thì họ được 8 điểm.
Nhưng sẽ có không ít người dân cho xe buýt điểm 4?
Người dân cho điểm 4 vì họ cộng thêm phần bức xúc vào thang điểm. Còn tôi là người quản lý rất hiểu tâm trạng của lái xe và không chỉ có người dân bức xúc mà ngay cả lái phụ xe cũng bức xúc. Không ai muốn đi trên đường như con rùa bò, xung quanh chật chội, người này nói, người kia nói, kêu ca, phàn nàn...
Xe buýt hiện nay đáp ứng được bao nhiêu phần trăm nhu cầu đi lại của người dân Thủ đô, thưa ông?
Nhu cầu đi lại của người dân thay đổi rất nhanh theo từng thời điểm. Hiện nay, xe buýt đáp ứng được trên dưới 10% nhu cầu; còn mục tiêu thành phố đề ra cho xe buýt là phải đáp ứng được từ 20 - 25%.
Ông có nói vấn đề tồn tại, bất cập của xe buýt hiện nay có nguyên nhân do phương tiện cá nhân quá đông làm ảnh hưởng đến hoạt động của xe buýt. Nhưng nếu việc hạn chế phương tiện cá nhân được thực hiện, ông có bảo đảm xe buýt đảm đương được việc vận chuyển lượng hành khách gấp nhiều lần hiện nay?
Tôi đã nói, một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến dịch vụ của xe buýt là việc ùn tắc giao thông. Nguyên nhân dẫn đến ùn tắc là phương tiện cá nhân phát triển quá nhanh trong khi hạ tầng giao thông không đáp ứng được. Nếu giảm bớt phương tiện cá nhân trên địa bàn thành phố, tôi khẳng định xe buýt đi vào hoạt động sẽ ổn định hơn.
Thực tế hiện nay, so với nhu cầu của người dân thì lượng xe buýt chưa đáp ứng được. Nhưng nghịch lý là chúng tôi không thể tăng đầu xe, cũng như tuyến xe vì vấp phải quá nhiều xe cá nhân trên đường.
Khi hạn chế phương tiện cá nhân, chúng tôi có thể tăng thêm tuyến, tăng thêm tần suất và số lượng hoạt động của xe buýt phủ rộng hơn, dày đặc hơn bên trong nội đô cũng như ngoại thành, từ đó nhu cầu đi lại của người dân được đáp ứng.
Xin cảm ơn ông!
Cấn Cường - Quang Phong (thực hiện)