'Nhiều đảng viên có biểu hiện bất minh về thu nhập'

Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho hay, số vụ án tham nhũng được điều tra, truy tố, xét xử trong 5 năm qua có xu hướng giảm trong khi tình hình tham nhũng vẫn diễn ra nghiêm trọng, phức tạp.
> Hơn 400 cán bộ, công chức nộp lại quà tặng

Sáng 7/3, tại hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Luật phòng chống tham nhũng, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng cho hay, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 11 tiếp tục khẳng định quyết tâm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội trong phòng chống tham nhũng. Mới đây, Nghị quyết Trung ương 4 cũng xác định các nhóm biện pháp hàng đầu là ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp.

5 năm qua, công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí đã đạt được những chuyển biến, kết quả cụ thể nhưng theo Thủ tướng, công tác này vẫn chưa đạt yêu cầu đề ra, tham nhũng, lãng phí còn nghiêm trọng, chưa được đẩy lùi, gây bức xúc dư luận, và là thách thức lớn đối với vai trò của Đảng.

Do đó, bên cạnh việc nâng cao hơn nữa vai trò trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, đảng chính quyền, Trưởng ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng đề nghị cần hoàn thiện thể chế, cơ chế quản lý đất đai khoáng sản, thu chi ngân sách, đầu tư công bởi còn nhiều kẽ hở cho lãng phí, tham nhũng. Đồng thời, cần công khai, dân chủ, minh bạch trong tuyển dụng, bố trí, đề bạt, bổ nhiệm và khen thưởng, kỷ luật cán bộ.

"Đảng và Nhà nước phải hoàn thiện chính sách rõ ràng, công khai, phù hợp về tiền lương, đất đai nhà ở cho cán bộ bởi đây là điều kiện hết sức quan trọng để giữ gìn phẩm chất đạo đức. Cần làm trong sạch bộ máy của các cơ quan bảo vệ pháp luật, giúp hoạt động có hiệu quả để ngăn chặn, đấu tranh, xử lý nghiêm minh, đúng người đúng tội", Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị.

Theo người đứng đầu Chính phủ, hội nghị có trách nhiệm phân tích, làm rõ mặt hạn chế, yếu kém trong việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa 10) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí và Luật phòng chống tham nhũng. Từ đó thảo luận, đề ra các biện pháp khắc phục nhằm không ngừng nâng cao hiệu quả của công tác này trong thời gian tiếp theo.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu khai mạc hội nghị. Ảnh: Tiến Dũng.

Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho hay, trong nhiệm kỳ qua, các cấp ủy Đảng đã kiểm tra hơn một triệu đảng viên, phát hiện gần 11.600 đảng viên vi phạm, kỷ luật gần 3.000 người. Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã xử lý hoặc kiến nghị xử lý 4 ủy viên Trung ương Đảng (nhiệm kỳ 10), 17 bí thư, phó bí thư, ủy viên ban cán sự Đảng các tỉnh thành bộ, ngành và 2 bí thư đảng ủy, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn kinh tế nhà nước.

Đồng thời, cơ quan bảo vệ pháp luật đã khởi tố gần 1.500 vụ án tham nhũng với hơn 3.100 bị can; truy tố 1.600 vụ, gần 3.900 bị can; xét xử 1.455 vụ, gần 3.400 bị cáo. Nhiều vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp đã được phát hiện, xử lý nghiêm minh như vụ Mai Văn Dâu, Huỳnh Ngọc Sỹ...

Tuy nhiên, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thừa nhận, công tác phòng chống tham nhũng còn nhiều hạn chế, yếu kém. Cụ thể, một số tỉnh ủy, thành ủy có biểu hiện buông lỏng việc chỉ đạo phòng chống tham nhũng. Không ít người phát hiện, tố cáo tham nhũng bị đe dọa, trả thù nhưng cơ quan chức năng chưa có biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn.

"Nhiều đảng viên, cán bộ có biểu hiện bất minh về thu nhập và mức sống, nhưng chưa có quy định để xem xét, xác minh làm rõ. Dư luận vẫn bức xúc về tình trạng chạy chức, chạy quyền. Việc thi tuyển công khai một số chức danh cán bộ quản lý theo yêu cầu của Nghị quyết Trung ương 3 vẫn chỉ là cá biệt", ông Phúc nói.

Theo ông Phó ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, chủ trương cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ động từ chức vì lý do trách nhiệm vẫn chưa đi vào cuộc sống; việc xử lý trách nhiệm người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng chưa được thực hiện nghiêm, chỉ xử lý lãnh đạo trực tiếp hoặc liên đới thực hiện hành vi tham nhũng; nhiều nơi còn nể nang, né tránh trong việc xử lý người đứng đầu.

Các đại biểu dự hội nghị là lãnh đạo các bộ ngành, tỉnh, thành phố... Ảnh: Tiến Dũng.

Hơn nữa, việc kê khai tài sản, thu nhập tuy được thực hiện, nhưng tác dụng phòng ngừa tham nhũng còn thấp bởi việc kê khai còn thiếu trung thực, kết quả kê khai chưa được công khai rộng rãi; và Nhà nước chưa kiểm soát được tài sản trong xã hội, nhất là bất động sản và những tài sản có giá trị lớn.

"Số vụ án tham nhũng được điều tra, truy tố, xét xử trong 5 năm có xu hướng giảm trong khi thực trạng tình hình tham nhũng vẫn diễn ra nghiêm trọng, phức tạp. Ít vụ được phát hiện và xử lý qua kiểm tra, thanh tra, kiểm toán. Nhiều địa phương không phát hiện được vụ án tham nhũng nào trong 5 năm", ông Phúc nhấn mạnh.

Cũng theo Phó thủ tướng, các vụ tham nhũng quy mô lớn được phát hiện và xử lý còn ít, một số vụ cho hoãn xét xử, đình chỉ vụ án, cho bị can tại ngoại thiếu căn cứ thuyết phục. Nhiều vụ có xu hướng giảm dần về tội danh, tính nghiêm trọng của tội phạm, giảm dần số bị can, bị cáo; nhiều vụ được đình chỉ, miễn xử lý hình sự; số bị cáo cho hưởng án treo chiếm tỷ lệ cao.

"Tham nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng, với những biểu hiện tinh vi, phức tạp, gây bức xúc trong xã hội. Một số lĩnh vực có nguy cơ xảy ra tham nhũng cao và diễn biến phức tạp là quản lý, sử dụng đất đai; đầu tư xây dựng cơ bản; quản lý tài nguyên khoáng sản; quản lý vốn, tài sản Nhà nước, tín dụng, ngân hàng...", Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói thêm.

Tiến Dũng