Chiến dịch của Tổng thống Obama đã không lề lãng phí thời gian của mình hôm Chủ Nhật vừa qua để phác thảo nên chân dung của ứng viên Phó Tổng thống mà đối thủ Mitt Romney dựng nên - đó là Thượng nghị sĩ Paul D. Ryan.

Thượng nghị sĩ Paul D. Ryan

Trong chân dung điển hình đó, ứng viên trẻ tuổi có vẻ điển trai kiểu Mỹ Paul D. Ryan là một chính trị gia 'cực đoan', người có thể phá hủy cả chương trình Chăm sóc y tế mà phe Dân chủ kỳ công thực hiện.

Tổng thống Obama tán tụng Nghị sĩ Ryan là "một người đàn ông tao nhã', là một nhà "lãnh đạo lý tưởng", nhưng trong những lời lẽ đầu tiên dành cho ứng viên phe đối địch, ông cũng kịp nói thêm rằng Ryan chính là người ủng hộ các chính sách kinh tế vốn chỉ có lợi cho người giàu.

"Thượng Nghị sĩ Ryan là một người tao nhã. Ông ấy là người đàn ông của gia đình. Ông là một người phát ngôn đĩnh đạc cho tầm nhìn của Thống đốc Rommey. Nhưng đó lại là một tầm nhìn mà về cơ bản, tôi lại không đồng tình".

"Thượng Nghị sĩ Ryan là một người chủ trương theo cánh hữu, và điều đó đã được phản ánh trong các quan điểm của ông đưa ra" - David Axelrod, một nhà cố vấn cấp cao của chiến dịch tranh cử phe ông Obama nói.

"Ông ấy khá là cực đoan - tốt, một người tốt, bạn biết đấy, ông ấy rất tốt bụng - nhưng quan điểm của ông ấy lại cực kỳ khắc nghiệt" - ông Axelrod nhấn mạnh.

Đưa ra một luận điểm có thể trở thành mục tiêu chính mà nhóm của ông Obama có thể xoáy vào đó để chỉ trích, ông Axelrod cho rằng đề xuất của ông Ryan nhằm thay đổi chương trình Chăm sóc Y tế có thể cho phép các công ty bảo hiểm tư nhân 'thầu' toàn bộ những người 'khỏe nhất', và để chương trình của liên bang lo cho những người già nhất, yếu nhất sẽ khiến cho chi phí vọt lên.

Tại một số bang như Florida, chương trình Chăm sóc Y tế có thể trở thành một cuộc chiến thật sự giữa phe Dân chủ do Tổng thống Obama và phó tướng Joe Biden đứng đầu và phe còn lại là ứng viên Mitt Romney cùng phó tướng Ryan.

Một trong những quan điểm mà phe của ông Obama có thể tận dụng để công kích Ryan chính là vấn đề nạo phá thai. Phe Dân chủ cho rằng quan điểm của Thượng Nghị sĩ Cộng hòa Ryan là không thân thiện đối với phụ nữ, vì ông cho rằng việc đó 'hoàn toàn bất hợp pháp'.

"Ông ấy tin rằng chúng ta nên cấm việc nạo phá thay ngay cả trong trường hợp nạn nhân bị cưỡng bức hoặc loạn luân" - Axelrod nói và bình luận rằng: "Ông ấy đứng bên ngoài dòng chủ lưu".

Có thể về quan điểm chính trị của ông Ryan có nhiều điểm còn bàn cãi, nhưng với cuộc sống riêng tư có nhiều điểm hấp dẫn kiểu "Thần tượng Mỹ", biết đâu ứng viên Ryan có thể mang thêm nhiều lá phiếu hơn nữa từ các cử tri nữ cho phe Cộng hòa?

Người hùng mới?

Mặc dù có nhà riêng ở Janesville, Wisconsin, với sáu phòng ngủ, tám phòng tắm, ông vẫn thường ngủ tại văn phòng thay vì ở nhà. Những thú vui tao nhã của ông có thể kể đến là môn bắn đĩa và săn cá da trơn.

Cũng giống như nhiều người săn cá da trơn khác, Ryan cũng phải lội xuống nước và bắt cá da trơn bằng tay - không dùng cần câu hoặc bất kỳ dụng cụ nào khác. Có thể nhờ môn thể thao này mà ngài nghị sĩ trông lúc nào cũng cường tráng và đầy sức sống.

Trong một bài phát biểu hồi tháng Sáu vừa qua, Ryan đã làm cả đám đông trầm trồ khi nói: "Và tôi muốn nói một điều gì đó tới các bạn, những người dân ở Texas - bởi vì bạn hiểu rõ thế nào là tự do, giờ đây bạn công nhận quyền hợp pháp của một người đàn ông bắt cá da trơn bằng chính đôi tay trần của anh ta".

Ryan là một người yêu thiên nhiên, thích ngủ trên võng, và muốn dành cả ngày dài tận hưởng tự nhiên. Nhưng như thế không có nghĩa ông là người không có chút gì cá tính hoặc góc cạnh. Thậm chí, ông lại là người mê các nhóm nhạc rock hạng nặng như Rage Against the Machine, và một trong những nhóm nhạc ông mê nhất là Led Zeppelin.

Nếu muốn tìm hiểu về tư tưởng (và cũng để phần nào lý giải về chính sách mà Ryan theo đuổi), có thể để ý tới các tác phẩm văn học ảnh hưởng tới thượng nghị sĩ này.

Ryan mê các tác phẩm của Ayn Rand, vốn nhấn mạnh các quan niệm tư tưởng về hiện thực khách quan, lý trí, chủ nghĩa vị kỷ, và chủ nghĩa tư bản tự do, trong khi tấn công những gì mà bà coi là không hợp lý và phi đạo đức của lòng vị tha, chủ nghĩa tập thể và chủ nghĩa cộng sản.

Ayn Rand là một nhà văn người Mỹ, gốc Nga, bà tin rằng con người phải chọn cho mình các giá trị và hành động theo lý trí; và rằng cá nhân có quyền để tồn tại vì lợi ích của chính bản thân mình, không hy sinh bản thân cho người khác hoặc người khác vì mình; và rằng không ai có quyền chiếm đoạt những gì thuộc về người khác bằng bạo lực hay lừa dối, hoặc áp đặt tiêu chuẩn đạo đức của mình lên người khác bằng bạo lực.

Mục tiêu rõ rệt của tiểu thuyết của Rand là miêu tả anh hùng của mình được lý tưởng hoá, một người có những khả năng và sự độc lập mâu thuân với xã hội, nhưng luôn bền gan quyết chí đạt được mục đích của mình.

Mặc dù có được một phó tướng hấp dẫn và tài ba, thông minh như Ryan, nhưng giới phân tích vẫn nghi hoặc rằng những điểm cộng đó có thể chưa đảm bảo thắng lợi cho ứng viên Mitt Romney trong cuộc đua vào Nhà Trắng tháng 11 tới đây.

Tất cả vẫn phải chờ ở phía trước, cuộc đua giờ mới chỉ bắt đầu.

• Lê Thu (Tổng hợp)