Trong hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm, tòa án đều tuyên bố trả lại mảnh đất cho Hoàng Thị Tâm ở xã Diễn Phúc, huyện Diễn Châu. Nhưng sự việc rắc rối nằm ở chỗ tòa đã đánh máy nhầm từ "Hoàng Thị Tâm" sang "Nguyễn Thị Tâm".
Từ sự nhầm lẫn đó, Cục thị hành án dân sự tỉnh Nghệ An đã làm thủ tục bán đấu giá lô đất trên dù bà Tâm đã có đơn kiến nghị và bản đính chính của tòa. Sự tắc trách của hai cơ quan hành pháp trên đã làm cho người dân mất trắng 900m2 đất trị giá nhiều tỷ đồng.
Trong đơn thư gửi tới cơ quan chức năng, báo chí của bà Hoàng Thị Tâm trú tại làng Thân, xã Diễn Phúc, huyện Diễn Châu (Nghệ An) nói rõ: Bà là chủ sở hữu lô đất có diện tích 900m2 thuộc thửa 328 tờ bản đồ số 01 ở xã Diễn Phúc (huyện Diễn Châu), giấy chứng nhận số I523315 do UBND huyện Diễn Châu cấp ngày 2/3/1998.
Năm 2002, vụ án Nguyễn Đức Lượng và đồng bọn mua bán trái phép chất ma túy được đưa ra xét xử, lô đất của bà nằm trong diện nghi vấn đứng tên hộ cho Nguyễn Đức Lượng nên cơ quan Công an tạm thời thu hồi để điều tra.
Lô đất của bà Tâm đã bị bán đấu giá.
Trong hai phiên tòa sơ thẩm của TAND tỉnh Nghệ An và phúc thẩm của Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội đều quyết định trả lại lô đất này cho bà Tâm vì đã chứng minh được đây là tài sản của gia đình bà, không phải đứng tên hộ cho Nguyễn Đức Lượng.
Tuy nhiên trong hai bản án này đều nhầm từ "Hoàng Thị Tâm" sang "Nguyễn Thị Tâm". Sau khi bản án có hiệu lực (ngày 2/6/2002) bà đã nhiều lần gửi đơn đến các cơ quan chức năng xin lại tài sản trên nhưng không được trao trả.
Năm 2005, khi đơn xin lại tài sản của bà chưa được phúc đáp thì Cục thi thành án dân sự tỉnh Nghệ An quyết định đem lô đất này ra bán đấu giá mà không có bất cứ thông báo nào cho bà Tâm. Khi vô tình đọc được thông báo bán đấu giá lô đất của mình tại UBND xã Diễn Phúc bà mới tá hỏa chạy vào Cục thi hành án Nghệ An kêu cứu thì nhận được câu trả lời: “Phải có quyết định đính chính bản án của tòa án thì mới xem xét”.
Bà Tâm lại chạy sang TAND tỉnh Nghệ An khiếu nại và được tòa ra bản đính chính số 689/VP-TA ngày 10/3/2005 khẳng định: Tuyên trả 1 bìa đất có diện tích 900m2 mang tên Nguyễn Thị Tâm, trú tại xã Diễn Phúc, huyện Diễn Châu nay đính chính lại là Hoàng Thị Tâm.
Cầm trong tay bản đính chính của TAND tỉnh Nghệ An bà Tâm vui như mở cờ trong bụng và chắc chắn suất đất của mình đã trọn vẹn. Tuy nhiên, khi nộp bản đính chính của TAND tỉnh Nghệ An cho Cục thi hành án Nghệ An thì Cục thi hành án tỉnh Nghệ An lại yêu cầu phải có bản đính chính của TAND tối cao.
Bà Tâm lại tất bật ra Hà Nội cầu cứu Tòa án nhân dân tối cao. Ngày 22/4/2005, Tòa án nhân dân tối cao cũng đã có quyết định đính chính số 2205/HSPT khẳng định trao trả lô đất cho Nguyễn Thị Tâm thành Hoàng Thị Tâm.
Nhưng khốn khổ thay ngày TAND tối cao chính thức có bản đính chính thì cũng là ngày các cơ quan chức năng đã bán đứt lô đất của bà Tâm mà không một lời giải thích, không một lời nói...
Trở lại với bản án, Tòa có tuyên: “Đối với tài sản của Nguyễn Đức Lượng: tịch thu sung công quỹ nhà nước 4 lô đất do người khác đứng tên mua hộ, trả lại cho Nguyễn Đức Lượng và gia đình một giấy chứng nhân đất mang tên Nguyễn Thị Tâm”. Đồng thời Tòa cũng chuyển cho Cục thị hành án tỉnh Nghệ An 5 bìa đất ghi rõ họ tên.
Rõ ràng bìa đất mang tên Hoàng Thị Tâm mà không có bất cứ bìa đất nào mang tên Nguyễn Thị Tâm nhưng Cục thị hành án vẫn làm thủ tục bán đấu giá.
Trong khi đó, Tòa chỉ cho phép bán 4 lô, trả lại một lô trong khi chuyển cho Cục thi hành án 5 lô đất. Vậy một lô đất nữa không biết đang ở đâu khi lô đất đáng phải trả Cục đã không làm thủ tục trả mà đem bán đấu giá.
Trước sự việc trên, bà Tâm rất bức xúc: “Tôi đã có đơn, đã có đính chính của Tòa hai cấp tại sao họ không tãm hoãn đấu giá để làm rõ lô đất này là của ai, ai là người được sở hữu. Đã 7 năm nay tôi tốn tiền, lao lực để đòi tài sản, những Cục thi hành án vẫn một mực khước từ”.
Trong công văn trả lời đơn của bà Hoàng Thị Tâm, Cục thi hành án Nghệ An khẳng định: “Hai quyết định đính chính của Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An và Tòa án nhân dân tối cao về việc trả lại cho gia đình Nguyễn Đức Lượng và gia đình Lượng một số tài sản trong đó có giấy chứng nhân đất mang tên Nguyễn Thị Tâm đính chính thành Hoàng Thị Tâm là việc đính chính một tài sản không có trên thực tế”.
Rõ ràng đây là tài sản có thật được Nhà nước công nhận bằng đăng ký quyền sử dụng đất có tồn tại trong bản đồ địa chính tỉnh Nghệ An, được Tòa chứng minh không liên quan đến tội phạm và phải trả cho người dân nhưng Cục thi hành án lại tuyên bố không có. Vậy không rõ Cục thi hành án đã làm thủ tục bán lô đất của ai tại thửa 382 tờ bản đồ 01 tại xã Diễn Phúc, Diễn Châu?
Trao đổi về vấn đề này ông Đặng Văn Hải, Cục phó Cục thi hành án dân sự tỉnh Nghệ An cho biết: “Sau khi nhận được bản án và 5 lô đất, Cục đã có công văn hỏi Tòa án nhân dân tối cao về việc lô đất nào bán, lô đất nào trả thì nhận được công văn trả lời bán các lô đất trong đó có lô của bà Hoàng Thị Tâm nên làm thủ tục chuyển Sở Tài chính bán đấu giá”. Ông Hải cũng khăng định đây là sai sót của Tòa án, Cục chỉ làm theo bổn phận.
Chỉ vì một sai sót nhỏ, một bất cẩn nhỏ của các cơ quan chức năng, người dân bị bán mất 900m2 đất và hao tốn thời gian, sức khỏe, tiền của để kiếu nại trong suốt 7 năm qua. UBND tỉnh Nghệ An cần sớm chỉ đạo làm rõ vụ việc để trả lại sự công bằng cho bà Tâm.
Thương Hùng - Lany Nguyễn