Chiến tranh đã lùi xa vào dĩ vãng nhưng đối với nhiều người yêu mến làn điệu Then thì giọng hát của Bích Thu vẫn còn vang mãi với thời gian.
Hà Quảng - vùng đất giàu truyền thống cách mạng, quê hương của những làn điệu dân ca dân tộc ngọt ngào, sâu lắng có lẽ đó cũng là chất men nghệ thuật tạo nên những giọng hát nổi tiếng như: Quỳnh Nha, Bích Thu...
Sinh ra trong một gia đình không ai theo nghệ thuật, thế nhưng từ nhỏ Bích Thu đã yêu thích các làn điệu dân ca quê hương. Những bài Then cổ với cách hát rất độc đáo được các nghệ nhân truyền dạy cộng với chất giọng trời phú, giọng ca Bích Thu đã chinh phục người nghe.
Nghệ sỹ Bích Thu.
Không một buổi biểu diễn văn nghệ nào ở xóm làng lại không có sự góp mặt của chị, đặc biệt là những buổi biểu diễn phục vụ các đợt tiễn chân các chiến sỹ lên đường ra mặt trận, Bích Thu luôn là giọng hát được yêu cầu hát nhiều nhất.
Trong giọng hát của chị, người nghe cảm nhận sâu sắc tấm lòng và tình cảm của quê hương đối với tiền tuyến. Cũng chính từ những đợt biểu diễn đó, chị đã được tuyển về làm diễn viên hát dân ca của Đài Phát thanh Khu Tự trị Việt Bắc. Quyết định của chị đã được gia đình ủng hộ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để chị có thể thực hiện được ước mơ của mình.
Những năm tháng công tác tại Đài Khu Tự trị Việt Bắc là dịp để cho chị có điều kiện học tập từ các nghệ sỹ, nhạc sỹ đàn anh, trau dồi những kiến thức thanh nhạc cho mình và giọng hát của Bích Thu đã trở thành một trong những gọng hát không thể thiếu trong các chương trình văn nghệ trên làn sóng Đài Phát thanh Khu Tự trị Việt Bắc. Năm 1977, khi Đài phát thanh Cao Bằng được thành lập, Bích Thu chuyển về Đài Phát thanh Cao Bằng rồi Cao Lạng và chị là một trong những người đầu tiên xây dựng chương trình ca nhạc dân tộc của Đài.
Thời gian đó, cùng những khó khăn chung của cả nước, cơ sở vật chất của Đài còn thiếu thốn không có phòng thu, máy móc cũ kỹ, lạc hậu song với lòng khát khao cháy bỏng, Bích Thu và đồng nghiệp như: Kim Hân, Thu Hin, Phúc Tương... đã nỗ lực, vượt qua mọi trở ngại để đưa đến cho đồng bào những làn diệu dân ca - món ăn tình thần góp phần động viên, khích lệ bà con phấn khởi thi đua lao động, sản xuất, xây dựng quê hương.
Lòng say mê hoạt động, tâm huyết với nghề của nghệ sỹ Bích Thu được các bạn bè, đồng nghiệp đánh giá cao. Là người đã gắn bó với Nghệ thuật dân tộc địa phương, nghệ sỹ Ưu tú Quỳnh Nha đã có nhiều năm cộng tác với Bích Thu, chia sẻ: ''Chị Bích thu có một giọng hát rất ''đầy'' và mượt mà. Có lẽ Bích Thu sinh ra để dành cho dân ca, chính chị đó góp phần chắp cánh cho những làn điệu dân ca dân tộc bay cao, bay xa hơn''.
Bằng giọng hát trong trẻo, ngọt ngào, đằm thắm, nghệ sỹ Bích Thu đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả. Nhiều người hâm mộ đã gửi thư bày tỏ tình cảm, sự mến mộ đối với giọng hát của nghệ sỹ.
Sau bao năm cống hiến cho nghệ thuật, giờ đây tuổi đã cao, với cuộc sống yên bình nơi miền quê Xuân Hóa, Hà Quảng, nếp sống bình dị của một người làm nghệ thuật giờ đây càng bộc lộ rõ hơn. Những công việc của gia đình nhà nông như cuốn lấy hết thời gian của bà. Mặc dù đã nghỉ hưu từ nhiều năm nay, nhưng nghệ sỹ Bích Thu vẫn thường xuyên đến Hội Văn học, Nghệ thuật tỉnh gặp gỡ, tâm sự về nghề với đồng nghiệp, dành thời gian để tham gia vào các hoạt động văn hoá, văn nghệ ở địa phương.
Chất nghệ sỹ luôn hiện hữu trong người của Bích Thu. Đối với bà, điều trăn trở nhất là làm thế nào để truyền lại những điệu hát dân ca dân tộc của quê hương tới thế hệ trẻ. Không quản ngại thời gian, bà miệt mài truyền lại niềm đam mê đó của mình cho các cháu nhỏ với một niềm mong ước rồi đây những khuôn mặt này sẽ là những người tiếp tục gìn giữ và đem những làn điệu dân ca dân tộc đến với bè bạn gần xa.
Việt Hùng