Kẻ thù của Tổng thống Putin đã chết ở Anh

Boris Berezovsky một thời là "bố già" ở điện Kremlin.

Cảnh sát Anh đã phát hiện Boris Berezovsky chết ngày 23/3 tại một ngôi nhà ở Ascot, Bershire, và cho biết một cuộc điều tra toàn diện đang được tiến hành.

Người ta đồn đoán rằng ông này có thể đã tự sát hoặc chết bởi một cơn đau tim sau khi thua vụ kiện 6 tỷ USD trước ông chủ CLB bóng đá Chelsea, Roman Abramovich.

Là một nhà toán học leo lên trên đỉnh cao quyền lực sau khi Liên Xô tan rã, Berezovsky đã đụng độ với Tỏng thống Putin ngay sau khi ông này đắc cử  năm 2000 và chạy trốn sang nước Anh và trở thành một người chỉ trích ông Putin to mồm nhất. Từ London, Berezovsky tuyên bố sẽ lật đổ Tổng thống Putin.  Trong khi đó, chính phủ Nga cáo buộc là một kẻ tội phạm, trốn thuế hàng loạt và cần phải đưa ra toàn xét xử.

Tỷ phú Boris Berezovsky đã kiện tỷ phú Roman Abramovich lợi dụng điện Kremlin để mua lại công ty dầu mỏ lớn thứ 4 của Nga với giá gần như cho không và đòi bồi thường 6 tỷ USD.  Berezovsky cũng cáo buộc Abramovich tự ý bán cổ phần của ông trong RUSAL, nhà sản xuất nhôm hàng đầu thế giới. Các thẩm phán Anh đã bác bỏ tất cả những cáo buộc của Berezovsky.

Alexei Venediktov, biên tập viên của đài phát thanh “Tiếng vang Moscow” nói: “Sau khi thua kiện tại tòa án trước Roman Abramovich, Berezovsky ở trong tình trạng thất vọng ê chề. Ông này đã nhập viện ở Israel”.

Cái chết của Berezovsky đánh dấu sự kết thúc một thời vàng son của giới tài phiệt Nga hồi những năm 1990: tham lam, kiêu ngạo, thao túng chính trường và ăn chơi vô độ.

Là một nhà toán học làm việc tại Viện Hàn lâm Khoa học, Berezovsky đã nhanh chóng leo lên đỉnh cao của một môi trường kinh doanh thời Yeltsin: tàn nhẫn, tham nhũng và bạo lực nhất trên thế giới.

Khi cuộc chiến tranh băng đảng nổ ra tại Moscow, Berezovsky đã thiết lập được mối quan hệ “đôi bên cùng có lợi” với nhà sản xuất ô tô AvtoVAZ lớn nhất nước Nga. Berezovsky còn thiết lập quan hệ với các băng nhóm người Chechnya đáng sợ nhất ở Nga.

Lọc lõi và có trong tay tiền bạc rủng rỉnh, Berezovsky đã tài trợ việc xuất bản cuốn hồi ký của Tổng thống Nga thời đó là Boris Yeltsin và thiết lập được quan hệ với điện Kremlin.

Lợi dụng quan hệ với Tổng thống Yeltsin, Berezovsky đã thâm nhập vào ngành hàng không và sau đó vào ngành dầu mỏ. Berezovsky từng ngạo mạn nói: “Tất cả mọi thứ trên trái đất này đều có thể nua được mua với cái giá nào đó. Các chính trị gia được thuê để giúp đỡ các doanh nhân”.

Pyotr Aven, Berezovsky và Abramovich đã “liên doanh” với nhau thành lập tập đoàn Sibneft, hợp nhất nhà máy lọc dầu tốt nhất của Nga với một số mỏ dầu khí  hàng đầu ở Siberia.

Đối mặt với chiến thắng tiềm năng của những người cộng sản Nga năm 1996, Berezovsky đã  tập hợp các tỷ phú mới nổi ủng hộ Tổng thống  Yeltsin và giúp ông này tái đắc cử. “Công lao to lớn này” sau đó đã giúp cho “Bố già” Berezovsky trục lợi từ  công cuộc tư nhân hóa ngành dầu khí và chế biến kim loại.  

Khi thấy sức khỏe của Yeltsin xấu đi vào năm 1999,  Berezovsky và đám tỷ phú mới nổi bắt đầu tìm người bảo trợ có thể cai trị nước Nga trong thiên niên kỷ mới. Họ đã lựa chọn Vladimir Putin, một cựu sĩ quan KGB. Boris Berezovsky chính là người đỡ đầu chính trị của Vladimir Putin.

Sau khi không thể dễ bề thao túng Tổng thống Putin như cố Tổng thống Boris Yeltsin và thất bại trong cuộc chiến tranh giành quyền lực ở điện Kremlin, Berezovsky đã chọn phương sách đào tẩu khỏi nước Nga.

Theo nhà báo Nga Ilya Zhegulev - người đã nói chuyện với Berezovsky ngày 22/3, trùm tài phiệt Berezovsky đã tâm sự: “Lẽ ra, tôi không nên rời nước Nga. Tôi đã 67 tuổi và tôi không biết phải làm gì bây giờ”.

Phát ngôn viên của Tổng thống Putin là Dmitry Peskov nói với Kênh truyền hình nhà nước Rossya-24  rằng Berezovsky đã viết thư cho Tổng thống Putin và yêu cầu ông này giúp trở về nước Nga. Chỉ có điều “bố già” Berezovsky đã không thể trở về Nga, ít nhất là khi còn sống.